Sąd Apelacyjny we Wrocławiu po rozpatrzeniu w dniu 26 lipca 2011 roku na posiedzeniu niejawnym we Wrocławiu sprawy z powództwa Waldemara Wietrzykowskiego przeciwko Skarbowi Państwa - Prezesowi Sądu Okręgowego we Wrocławiu i Prezesowi Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu o zapłatę na skutek zażalenia powoda na postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 3 czerwca 2011 r., sygn.akt I C 354/11 postanawia oddalić zażalenie.

U Z A S A D N I E N I E

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Okręgowy oddalił wniosek powoda o zwolnienie go od kosztów sądowych w całości. Powołując się na treść art. 102 u.k.s.c oraz art. 109 ust. 2 u.k.s.c. Sąd ten wskazał, że wniosek powoda nie mógł zostać uwzględniony z uwagi na oczywistą bezzasadność dochodzonego przez niego roszczenia. Dalej Sąd I instancji podkreślił, iż żądanie powoda zapłaty od strony pozwanej zadośćuczynienia w związku z treścią orzeczeń, które (zdaniem powoda) wydane zostały z naruszeniem przepisów Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, nie może zostać uwzględnione z uwagi na treść art. 417 k.c. i art. 417¹ § 2 k.c., tj. bez wcześniejszego wniesienia przez powoda skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego rozstrzygnięcia, w oparciu o treść art. 424¹ i nast. k.p.c. lub też skargi o wznowienie postępowania, czy skargi kasacyjnej albo skargi na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki. Następnie Sąd Okręgowy wskazał, że niezgodność z prawem prawomocnego orzeczenia nie jest przedmiotem samodzielnych ustaleń Sądu w procesie o naprawianie szkody. Sąd rozpoznający sprawę o zapłatę zadośćuczynienia nie jest bowiem właściwy do indywidualnej oceny legalności konkretnego orzeczenia sądu, stanowiącego źródło krzywdy dla powoda. Z uwagi zaś na to, że w stosunku do wskazywanych przez powoda orzeczeń nie toczyło się żadne z wyżej wymienionych postępowań jego żądanie jako niewątpliwie przedwczesne jest też oczywiście bezzasadne.

Zażalenie na powyższe orzeczenie złożył powód wnosząc w nim o uwzględnienie jego wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych i wskazując, że przepisy prawa krajowego nie mają zastosowania przez prawem wspólnotowych, tj. przed art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zażalenie, jako nieuzasadnione, podlegało oddaleniu. Zasadniczą kwestią dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy była ocena zakresu obowiązywania i wzajemnego oddziaływania przepisów Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności do przywołanych przez Sąd I instancji przepisów prawa krajowego. Skarżący nie kwestionował bowiem w zażaleniu, prawidłowej zresztą oceny Sądu I instancji, iż na gruncie przepisów krajowych sformułowane przez niego w pozwie z dnia 14.06.2011 r. żądanie jest oczywiście bezzasadne, z uwagi na to, że nie posiada on prawomocnego orzeczenia Sądu wydanego w trybie: art. 424¹ i nast. k.p.c. (skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia), czy też art. 398¹ k.p.c i nast. (skarga kasacyjna), lub art. 399 k.p.c i nast. (skarga o wznowienie postępowania) albo w trybie ustawy o naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U.04.179.1843). To jest orzeczenia, z którego wynikałoby, że wskazywane przez powoda postanowienia (Sądu Okręgowego we Wrocławiu i Sądu Apelacyjnego) zostały wydane z naruszeniem prawa, czyli orzeczenia, które w myśl art. 417¹ § 2 k.c.  jest konieczne do dochodzenia naprawienia szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji. Zgodnie bowiem z powyższym przepisem jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do przypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

Zauważyć trzeba, iż powód swojej szkody upatruje w treści orzeczeń jakie zapadły w sprawie I C 59/11 (tj. postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 04.02.2011 r. i postanowienia Sądu Apelacyjnego z dnia 21.03.2011, sygn. I ACz 415/11) twierdząc, że zostały one wydane z naruszeniem art.6, 13 i 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Tym samym powód stosownie do treści przytoczonego wyżej art. 417¹ § 2 k.c winien dysponować orzeczeniem o stwierdzeniu niezgodności z prawem postanowień, z wydaniem których upatruje swojej szkody. Konieczności powyższego nie zmienia treść wskazywanych przez skarżącego przepisów Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności. Zwrócić bowiem trzeba uwagę, iż zgodnie ze zdaniem 2 art. 417¹ § 2 k.c. obowiązek posiadania stosownego orzeczenia o niezgodności z prawem odnosi się także do wypadków, gdy prawomocne orzeczenie zostało wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z ratyfikowaną umową międzynarodową.

Podkreślić w tym miejscu za Sądem I instancji trzeba, że Sąd rozpoznający sprawę o zapłatę zadośćuczynienia nie jest właściwy do indywidualnej oceny legalności konkretnego prawomocnego orzeczenia sądowego, stanowiącego źródło krzywdy dla powoda. Zasadą bowiem jest, o czym stanowi art. 365 k.p.c., że prawomocne orzeczenie Sądu wiąże nie tylko strony i Sąd, który je wydał lecz również inne Sądy oraz organy. Tym samym dopóki takie prawomocne orzeczenie nie zostanie przez stronę wzruszone w odpowiednim postępowaniu, ma ono moc wiążącą i nie może być kwestionowane w sprawie o zapłatę zadośćuczynienia.

Zwrócić także należy uwagę, iż przywoływany przez powoda, jako podstawa prawna sformułowanego przez niego żądania, art. 41 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, jest przepisem, który stanowi podstawę do orzekania przez Europejski Trybunał Praw Człowieka, nie zaś przez Sąd powszechny (krajowy). Zgodnie bowiem z treścią powyższego przepisu, jeśli Trybunał stwierdzi, że nastąpiło naruszenie Konwencji lub jej protokołów, oraz jeśli prawo wewnętrzne strony Konwencji pozwala tylko na częściowe usunięcie konsekwencji tego naruszenia, Trybunał orzeka, gdy zachodzi potrzeba, słuszne zadośćuczynienie pokrzywdzonej stronie.

Wskazać nadto trzeba, iż przepisy Konwencji mają charakter ogólny i jako takie podlegają uściśleniu w konkretnych przepisach prawa krajowego, które z kolei stanowią podstawę orzekania przez Sądy powszechne. Z tych też względów nie można a priori twierdzić, iż przepisy Konwencji wyprzedzają stosowanie prawa krajowego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c.

Orzeczenie jest prawomocne.

Zobacz też

• Relikt z PRL (1)
• Relikt z PRL (2)
• Relikt z PRL (3)
• Skarga do Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu z dnia 31.03.2011 roku na postępowanie sędziego w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków (dotyczy sprawy sygn. akt I C 113/10)
• Odwołanie od wyników rozpatrzenia skargi z dnia 31.03.2011 roku skierowane do Ministra Sprawiedliwości za pośrednictwem Prezesa Sądu Okręgowego we Wrocławiu (1) (2) (3)
• Apelacja z dnia 22.04.2011 roku  od wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków I Wydział Cywilny (sygn. akt I C 113/10)
• Przebieg postępowania sądowego