Wrocław, dnia 18.02.2011 r.

Sygn. akt I C 59/11

od postanowienia Sądu Okręgowego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 4 lutego 2011 roku (sygn. akt I C 59/11) - o oddaleniu wniosku powoda o zwolnienie od kosztów sądowych - doręczonego w dniu 16 lutego 2011 r.

Zaskarżam postanowienie Sądu Okręgowego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 4 lutego 2011 roku (sygn. akt I C 59/11) i wnoszę o:

• uchylenie zaskarżonego postanowienia
• wezwanie powoda do usunięcia braków formalnych wniosku o zwolnienie od kosztów sądowych
• rozpatrzenie jego wniosku i złożonego oświadczenia

Powód wnioskował o zwolnienie go od kosztów sądowych w całości z powodu trudnej sytuacji materialnej powoda i jego rodziny.

W odpowiedzi na wniosek Sąd nie wezwał powoda do uzupełnienia braków formalnych wniosku lecz powołał się na art. 109 ust 2 (o kosztach sądowych). W celu stwierdzenia stosowalności tego artykułu w stosunku do powoda dokonał wyprzedzającego osądu jego roszczenia, bez pełnego i jawnego uczestnictwa procesowego powoda w tym osądzie, ze szczegółowym, obszernym (na trzech stronach) uzasadnieniem “oczywistej bezzasadności” i z zawartą głębszą analizą prawną i faktyczną tej “oczywistości”, zamykając tym samym powodowi drogę dochodzenia jego roszczeń na drodze sądowej w trybie pełnego i jawnego uczestnictwa procesowego w osądzeniu jego sprawy.

W zaistniałym stanie rzeczy, postanowienie z 4 lutego 2011 roku oddalające wniosek powoda spowodowało, że powód nie może prowadzić dalszego postępowania z uwagi na to, iż nie jest w stanie unieść kosztów sądowych, a pomoc w uniesieniu tych kosztów (wynikła z przyczyn niezależnych od niego) została mu odmówiona. Ponadto Sąd ujawnił swoje stanowisko prawne w stosunku do faktycznej i dowodowej podstawy powództwa, zanim postępowanie się rozpoczęło. Powód odczuwa z tego tytułu wielką krzywdę. Ponieważ krzywda ma znamiona trwałej wnoszę o dodanie treści postanowienia z 4 lutego 2011 roku wraz z niniejszym zażaleniem , jako kolejny dowód w sprawie powoda.

Postanowienie z 4 lutego 2011 roku można też rozpatrzyć z innej strony biorąc pod uwagę, że powództwo wytoczono ze złamania Artykułu 6 Konwencji dotyczącego prawa wspólnotowego. Powód będąc obywatelem wspólnoty europejskiej rości zadośćuczynienie (wynika to również w sposób pośredni z Artykułu 41 Konwencji – słuszne zadośćuczynienie) z tytułu naruszenia jednego z artykułów Konwencji (Artykułu 6) na drodze sądowej w sądzie krajowym. Sąd krajowy powołując się na krajowe prawo art. 109 ust 2 (o kosztach sądowych) oraz własną interpretację “oczywistej bezzasadności” w stosunku do powództwa, zamyka dalszą drogę sądową powodowi odmawiając mu pomocy w uniesieniu kosztów sądowych, a taką potrzebę powód wniósł we wniosku, łamiąc tą odmową w postępowaniu o naruszenie Artykułu Konwencji, wielokrotnie prawo wspólnotowe tj. Artykuł 14 Konwencji (w związku z Artykułem 6) - Zakaz dyskryminacji – w tym przypadku dyskryminacja ze względu na niezdolność do uniesienia kosztów sądowych, Artykuł 13 Konwencji (w związku z Artykułem 6) - Prawo do skutecznego środka odwoławczego – w tym przypadku odebrano taki środek w postaci skutecznej drogi sądowej (w postaci osądzenia sprawy w trybie pełnego i jawnego uczestnictwa procesowego powoda wraz z udzieleniem pomocy w uniesieniu kosztów sądowych wg wniosku powoda), Artykuł 6 Konwencji - Prawo do rzetelnego procesu sądowego – w tym przypadku pozbawiono powoda pełnego i jawnego uczestnictwa procesowego w osądzeniu jego sprawy i odebrano pomocy w uniesieniu kosztów sądowych, i na koniec została złamana zasada pierwszeństwa prawa wspólnotowego w świetle wyżej wymienionych złamanych Artykułów Konwencji, polegająca na pierwszeństwie prawna wspólnotowego przed prawem krajowym. Powództwo powoda ze względu na odwołanie się na Artykuł 6 Konwencji, takiej zasadzie podlega.

Jak z tego wynika, art. 109 ust 2 (o kosztach sądowych) nie ma zastosowania w powództwie z tytułu naruszenia prawa wspólnotowego, ponieważ skorzystanie z tego artykułu łamie to prawo.

Bardziej szczegółowo przedstawiając powyższą sprawę przywołany w niniejszym uzasadnieniu Artykuł 14 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności stanowi, że korzystanie z praw i wolności wymienionych w Konwencji (w przypadku powoda prawa zagwarantowanego Artykułem 6 Konwencji) powinno być zapewnione bez dyskryminacji wynikającej z takich powodów jak “ ... , majątku bądź z jakichkolwiek innych przyczyn”. W przypadku powoda przyczyną tą jest niezdolność do uniesienia kosztów sądowych. Aby zapobiec dyskryminacji powód wniósł wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych, lecz Sąd po rozpatrzeniu go z art. 109 ust 2 nie usunął przyczyny tej dyskryminacji.

Przywołany w niniejszym uzasadnieniu Artykuł 13 Konwencji – Prawo do skutecznego środka odwoławczego stanowi, że każdy kogo prawa i wolności zawarte w Konwencji (w powoda przypadku prawo zagwarantowane Artykułem 6 Konwencji) zostały naruszone ma prawo do skutecznego środka odwoławczego do właściwego organu państwowego także wówczas, gdy naruszenia dokonały osoby wykonujące swoje funkcje urzędowe. W powoda przypadku osądzenie powództwa (na rzecz stwierdzenia stosowalności art. 109 ust 2) odbyło się z pominięciem pełnego i jawnego uczestnictwa procesowego powoda i nie ma mocy wyroku (nie podlega apelacji) i przesądza o jego nieskuteczności z punktu widzenia interesów powoda. Ponadto postępowanie zostało praktycznie zakończone (zanim się jeszcze nie rozpoczęło), ponieważ nie udzielono pomocy powodowi w uniesieniu kosztów sądowych na jego wniosek o taką pomoc.

Przywołany w niniejszym uzasadnieniu Artykuł 6 Konwencji – Prawo do rzetelnego procesu sądowego, stanowi że każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd, ... . Postępowanie przed sądem jest jawne, ... . W przypadku powoda odbyło się osądzenie powództwa (przy sprawdzeniu stosowalności art. 109 ust 2) z pominięciem pełnego i jawnego uczestnictwa procesowego powoda, a więc nie było ono ani publiczne ani jawne, czy też rzetelne w punktu widzenia niezawinionego braku czynności procesowych stron powództwa.

Przywołana w niniejszym uzasadnieniu zasada pierwszeństwa wspólnotowego przed krajowym wynika między innymi z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, że unormowanie prawne wspólnotowe mają pierwszeństwo przed jakimkolwiek przepisem prawa krajowego lub krajową praktyką w sprawach dotyczących unormowania wspólnotowego. Zasada ta nie jest mało znacząca, gdyż nakłada w orzecznictwie wspólnotowym obowiązki na kraje członkowskie, że po pierwsze państwa te mają obowiązek zapewnić skuteczność prawa wspólnotowego, po drugie krajom członkowskim nie wolno jest wprowadzać przepisów prawa krajowego, które byłyby sprzeczne z prawem wspólnotowym, oraz że w razie sprzeczności przepisów prawa wspólnotowego i krajowego zastosowanie mają przepisy prawa wspólnotowego, a także że późniejsze prawo krajowe nie deroguje wcześniejszego prawa wspólnotowego.

Powód pragnie również zwrócić uwagę Sądu na pewną niejednoznaczność interpretacyjną pojęcia “oczywistej bezzasadności”, jakie ustawodawca zawarł w art. 109 ust 2 – o kosztach sądowych, co jest ważne również w postępowaniach nie związanych z naruszeniem prawa wspólnotowego. Z jednej strony pojęcie to można rozumieć, jako stan prawny, w którym orzeka się jakąś tezę bez potrzeby głębszej analizy faktów i dowodów, i który przyjmuje się jako zupełnie jasny dla prawnika bez potrzeby sięgania do aparatu rozumowania dowodowego, lub też, jak w przypadku postanowienia z dnia 4 lutego 2011 roku, rozumieć to pojęcie można, jako stan prawny, w którym orzeka się jakąś tezę z potrzebą głębokiej analizy faktów i dowodów wyczerpujących całą podstawę wniesionego powództwa i przyjmuje się ją dopiero po skorzystaniu z wnikliwego aparatu rozumowania dowodowego stwierdzającego tą “oczywistości”. Z drugiej strony niezawisłość sądu zezwala na pewną swobodę interpretacyjną osądu sprawy (w tym także “oczywistej bezzasadności”, która nie podlega weryfikacji, ani przez sąd wyższej instancji, ani też Sąd Najwyższy. Ustawodawca wprowadzając tak niejednoznaczne i jak widać nieweryfikowalne pojęcie “oczywistej bezzasadności” do artykułu, od którego zależy udzielenie pomocy w kosztach sądowych wprowadza swego rodzaju blokadę dostępu do swobód i wolności (prawo do procesu sądowego) sporej ilości mniej zamożnego społeczeństwa w stosunku do grupy bardziej zamożnej nie potrzebującej wnosić wniosku o pomoc w uniesieniu kosztów sądowych. Podważa to już samą doktrynę wolności, która stanowi podwaliny istnienia wspólnoty europejskiej i jest zagwarantowana Artykułem 14 Konwencji – zakaz dyskryminacji.

W poważaniem

mgr inż. Waldemar Wietrzykowski